Spotkanie przy Pomniku Wolności było okazją do przybliżenia rysu historycznego wydarzeń prowadzących do odzyskania niepodległości przez Polskę. – Niepodległość to efekt działalności i sukces nie tylko jednego człowieka. To pokolenia walczące o wolność, powstańcy, wielkie osobistości przede wszystkim Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Ignacy Jan Paderewski. Konflikt o skali globalnej umożliwił odzyskanie wolności wielu krajom, również Polsce. Ślady tej działalności pozostały także na Południowym Podlasiu. Pierwsza Brygada Legionów pod dowództwem ppłk. Kazimierza Sosnkowskiego przechodziła w okolicach Kodnia, od Kopytowa w kierunku Olszanek i Sławatycz. Jej hasłem były słowa „Dla Ciebie Polsko i dla Twojej chwały” – przypomniał historyk Tomasz Wojcieszuk. Miejsca pamięci związane z tym okresem znajdują się m.in. w Kopytowie i Olszankach.
11 listopada 1928 r. w Kodniu odsłonięto Pomnik Wolności. Powstał on dzięki zbiórce publicznej. Niebywałe było to, że w stosunkowo biednej gminie w zaledwie kilka tygodni udało się zebrać odpowiednią sumę. Wielu mieszkańców Kodnia reprezentujących różne poglądy polityczne tłumnie wzięło udział w uroczystościach upamiętniających 10. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. W 15. rocznicę w 1933 r. społeczeństwo wzięło udział w uroczystym nabożeństwie w kościele parafialnym św. Anny oraz wysłuchali okolicznościowych przemówień i recytacji wierszy i pieśni legionowych przy pomniku. W 100-lecie odsłonięto odbudowany zniszczony pomnik. – Społeczeństwo pokazało swoje przywiązanie do wartości patriotycznych. Dziś ponownie gromadzimy się przy pomniku, by wspólnie zamanifestować umiłowanie niepodległości i podziękować tym, którzy swoje życie złożyli na ołtarzu wolności Ojczyzny. Pamiętajmy, że wskrzeszony 103 lata temu ogień wolności to nie tylko wydarzenie historyczne, ale przede wszystkim nasze obecne postawy i działania. Niech dobro niepodległej Rzeczypospolitej Polskiej i naszej małej Ojczyzny – Gminy Kodeń będzie dla nas życiowym celem, a poprzez uczciwą pracę dążmy do jej ciągłego rozwoju – apelował sekretarz Gminy Kodeń Mariusz Zańko.
materiał: Radio Biper Kodeń
tekst i opracowanie: Anna Ostapiuk
zdjęcia: Małgorzata Mieńko
film: Małgorzata Mieńko
