Komisja wezwała państwa członkowskie należące do strefy Schengen oraz państwa stowarzyszone w ramach Schengen do przedłużenia do 15 maja ograniczenia innych niż niezbędne podróży do UE. Z doświadczeń państw członkowskich i innych krajów dotkniętych pandemią wynika, że aby środki stosowane w celu zwalczania rozprzestrzeniania się wirusa były skuteczne, muszą być stosowane przez okres dłuższy niż 30 dni. Komisja wzywa do skoordynowanego podejścia do przedłużenia ograniczenia, ponieważ działania na granicach zewnętrznych będą skuteczne tylko wówczas, gdy będą wdrażane przez wszystkie państwa członkowskie UE i państwa strefy Schengen na wszystkich granicach w tych samych terminach i w jednolity sposób.
Ograniczenie podróży i wezwanie do jego przedłużenia ma zastosowanie do „obszaru UE+”, który obejmuje wszystkie państwa członkowskie strefy Schengen (w tym Bułgarię, Chorwację, Cypr i Rumunię) oraz cztery państwa stowarzyszone w ramach Schengen (Islandię, Liechtenstein, Norwegię i Szwajcarię), czyli łącznie 30 państw.
Wiceprzewodniczący ds. promowania naszego europejskiego stylu życia, Margaritis Schinas, powiedział: – Wszystkie państwa członkowskie skutecznie wprowadziły ograniczenia kontaktów personalnych, aby zminimalizować interakcje społeczne i spowolnić rozprzestrzenianie się wirusa. Ograniczenie innych niż niezbędne podróży do UE z państw trzecich stanowi uzupełnienie tych środków na zewnętrznych granicach UE. Widać już pierwsze obiecujące wyniki tego podejścia, konieczne jest jednak przedłużenie ograniczenia podróży, aby nadal zmniejszać ryzyko rozprzestrzeniania się choroby. Nie powinniśmy otwierać granic, zanim nie zapewnimy bezpieczeństwa wewnątrz Unii.
Komisarz do spraw wewnętrznych Ylva Johansson dodała: – Obecna sytuacja zmusza nas do wezwania do przedłużenia ograniczenia innych niż niezbędne podróży do UE. Skoordynowane działania na granicach zewnętrznych mają kluczowe znaczenie. Musimy jednak również współpracować na granicach wewnętrznych, aby zagwarantować prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego oraz terminowe dostawy istotnych produktów, takich jak żywność, leki i sprzęt ochronny. Nie przestaniemy wspierać państw członkowskich we wszystkich tych obszarach.
Przeprowadzona przez Komisję ocena sytuacji wskazuje na stały wzrost przypadków zakażenia i zgonów w całej UE, a także na rozwój pandemii poza UE, w tym w krajach, z których co roku podróżują do UE miliony ludzi. W tym kontekście konieczne jest przedłużenie ograniczenia podróży w celu ciągłego zmniejszania ryzyka rozprzestrzenienia się choroby.
Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób ocenia, że ryzyko zakażenia jest umiarkowane w przypadku stosowania środków ograniczających ryzyko oraz bardzo wysokie w przypadku stosowania niewystarczających środków ograniczających ryzyko. Ryzyko przeciążenia systemów opieki zdrowotnej i społecznej ocenia jako wysokie, nawet jeśli stosowane są środki ograniczające ryzyko.
Od czasu wprowadzenia ograniczenia podróży w drugiej połowie marca ogólny ruch pasażerski został ograniczony prawie do zera – realizowane obecnie loty to prawie wyłącznie loty towarowe i repatriacyjne. Podobną tendencję w zakresie ruchu pasażerskiego daje się zauważyć również w innych rodzajach transportu, takich jak transport promowy, autokarowy i kolejowy.
Komisja będzie nadal wspierać państwa członkowskie we wdrażaniu ograniczenia innych niż niezbędne podróży do UE, w tym poprzez regularne wideokonferencje z ministrami spraw wewnętrznych.
Konieczność ewentualnego kolejnego przedłużenia ograniczenia podróży po dniu 15 maja będzie trzeba ponownie ocenić na podstawie dalszego rozwoju sytuacji epidemiologicznej.
Równoległe i skoordynowane działania na granicach zewnętrznych będą zasadniczym elementem uzgodnionej unijnej strategii wyjścia z kryzysu i stopniowego znoszenia w Europie środków ograniczających rozprzestrzenianie.
Kontekst
W dniu 16 marca 2020 r. Komisja zwróciła się do szefów państw lub rządów o wprowadzenie tymczasowego ograniczenia innych niż niezbędne podróży do UE przez początkowy okres 30 dni. 17 marca przywódcy przystali na to wezwanie i od tego czasu wszystkie państwa członkowskie UE (z wyjątkiem Irlandii) i państwa stowarzyszone w ramach Schengen podjęły krajowe decyzje o wprowadzeniu ograniczeń podróży.
Ograniczenie podróży nie ma zastosowania do obywateli UE, obywateli państw spoza UE należących do strefy Schengen i członków ich rodzin oraz obywateli państw trzecich będących rezydentami długoterminowymi w UE, którzy chcą wrócić do domu. Jednocześnie, aby obniżyć do niezbędnego minimum wpływ tego ograniczenia na funkcjonowanie naszych społeczeństw, państwa członkowskie nie powinny go stosować do określonych kategorii osób podróżujących w niezbędnym celu lub w związku z koniecznością. Na wjazd do UE należy również nadal zezwalać pracownikom kluczowym, takim jak lekarze, pielęgniarki, pracownicy służby zdrowia, naukowcy i eksperci biorący udział w walce z koronawirusem, a także osobom przewożącym towary, pracownikom przygranicznym i sezonowym pracownikom rolnym.
Aby pomóc państwom członkowskim, 30 marca 2020 r. Komisja przedstawiła wskazówki dotyczące wprowadzenia w życie tymczasowego ograniczenia podróży, uproszczenia repatriacji z całego świata oraz postępowania w przypadku osób, które wskutek ograniczeń podróży są zmuszone pozostać w UE dłużej niż jest to dozwolone.
