Świadczenie uzupełniające będzie przysługiwało osobom, które ukończyły 18 lat, mieszkają w Polsce i mają orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Osoba niezdolna do samodzielnej egzystencji to taka, która z powodu staniu zdrowia wymaga stałej lub długotrwałej opieki innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Prawo do 500+ będzie zależało również od dochodów niepełnosprawnego z innych świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych. Wyniesie pełne 500 zł, jeśli niepełnosprawny nie ma innych świadczeń (np. emerytury lub renty) albo gdy nie przekraczają one łącznie 1100 zł brutto. Jeśli suma jego świadczeń jest wyższa niż 1100 zł, ale niższa niż 1600 zł, to niepełnosprawny dostanie różnicę między 1600 zł a sumą swoich świadczeń.
W województwie lubelskim jest 23,5 tys. osób, które mają już orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji wydane przez ZUS albo orzeczenia z innych instytucji. Te osoby zapewne zgłoszą wniosek o nowe 500+. Potencjalnie zainteresowana nowym świadczeniem może być też część z 27,5 tys. emerytów i rencistów, którzy pobierają dodatek pielęgnacyjny ze względu na wiek i mieszczą się w progu dochodów, ale nie mają jeszcze orzeczenia.
Obsługa nowego świadczenia to dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogromne wyzwanie. – Choć liczba uprawnionych klientów jest duża, a czasu do wejścia w życie ustawy nie pozostało wiele, to ZUS jest profesjonalnie przygotowany do jej wdrożenia. Korzystamy z doświadczeń, które zdobyliśmy przy realizacji innych projektów o takiej skali – mówi prezes ZUS, prof. Gertruda Uścińska. – Przede wszystkim już dziś szczegółowo informujemy naszych klientów o niezbędnych warunkach przyznania świadczenia w salach obsługi i specjalnej infolinii ZUS – dodaje.
Zakład będzie mógł rozpatrywać wnioski od 1 października (wtedy ustawa wchodzi w życie), ale już teraz udostępnił formularz (o symbolu ESUN) – na www.zus.pl i w swoich placówkach. Do wniosku należy dołączyć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub dokumentację medyczną potrzebną do jego wydania. Na stronie internetowej Zakładu można również znaleźć odpowiedzi na najważniejsze pytania o nowe świadczenie uzupełniające. Do końca listopada będzie obowiązywał 60-dniowy termin na wydanie decyzji, ponieważ w tym czasie może wpłynąć największa liczba wniosków. Od 1 grudnia ten termin skróci się do 30 dni.
Jak obliczyć próg dochodu?
Do progu dochodów wlicza się: wszelkie emerytury i renty (także zagraniczne), renty socjalne, świadczenie Mama4+, a także świadczenia z pomocy społecznej inne niż jednorazowe, np. zasiłki stałe.
Nie uwzględnia się natomiast dochodu z pracy zarobkowej, umów dzierżawy i najmu. Nie wlicza się także renty rodzinnej przysługującej osobie, która stała się całkowicie niezdolna do pracy do ukończenia 16 lat lub w trakcie nauki przed 25 rokiem życia. W limicie nie uwzględnia się również świadczeń o charakterze jednorazowym (np. jednorazowego zasiłku z pomocy społecznej, zasiłku pogrzebowego) oraz dodatków (np. dodatku i zasiłku pielęgnacyjnego, dodatku dla sieroty zupełnej, dodatku kombatanckiego, ryczałtu energetycznego).
Jakie dokumenty będą potrzebne?
Żeby otrzymać świadczenie, trzeba złożyć wniosek. Powinien trafić do instytucji, która wypłaca zainteresowanemu emeryturę lub rentę. Jeśli niepełnosprawny nie ma takiego świadczenia, to wniosek składa w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. W ZUS wniosek ma symbol ESUN. Do wniosku należy dołączyć ważne orzeczenie potwierdzające niezdolność do samodzielnej egzystencji. Może to być orzeczenie o:
- całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji.
ZUS będzie również honorował orzeczenia wydane przed 1 września 1997 r. przez komisję lekarską do spraw inwalidztwa i zatrudnienia, zaliczające wnioskodawcę do pierwszej grupy inwalidów (jeśli orzeczenie zachowało ważność).
Jeżeli niepełnosprawny nie ma żadnego z tych orzeczeń, powinien dołączyć do wniosku dokumentację medyczną i zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez swojego lekarza. Osoba, która ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnoprawności, powinna je także dołączyć do wniosku. W takiej sytuacji lekarz orzecznik wyda orzeczenie na podstawie badania pacjenta i dokumentacji medycznej. Może wydać orzeczenie bez bezpośredniego badania, gdy dokumentacja dołączona do wniosku jest wystarczająca. Wniosek i załączniki może w imieniu niepełnosprawnego złożyć jego pełnomocnik.
Do końca listopada będzie obowiązywał wydłużony termin na wydanie decyzji, ponieważ w tym czasie może wpłynąć ogromna liczba wniosków. Wnioski złożone do 30 listopada ZUS rozpatrzy w ciągu 60 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Później ten termin skróci się do 30 dni.
materiał: kraj
tekst / grafika: Małgorzata Korba, rzecznik ZUS w województwie lubelskim
