Wieści z Unii: Handel ponad Atlantykiem

UE jest pierwszym dużym partnerem zawierającym umowę handlową z Mercosurem – blokiem państw, w skład którego wchodzą Argentyna, Brazylia, Paragwaj i Urugwaj. Zawarte dziś porozumienie obejmie swym zakresem obszar, na którym żyje 780 mln osób, oraz scementuje bliskie stosunki polityczne i gospodarcze między państwami UE i Mercosuru. Ze strony obu regionów jest to jasne zobowiązanie do prowadzenia handlu międzynarodowego opartego na zasadach, a dla europejskich przedsiębiorstw oznacza wejście na rynek o olbrzymim potencjale gospodarczym. Umowa ugruntuje ważne reformy gospodarcze i modernizację w państwach Mercosuru. Ustanawia też najwyższe standardy bezpieczeństwa żywności i ochrony konsumentów oraz zasadę ostrożności w zakresie przepisów dotyczących bezpieczeństwa żywności i ochrony środowiska, a ponadto zawiera szczególne zobowiązania dotyczące praw pracy i ochrony środowiska, w tym zobowiązanie do wdrożenia porozumienia klimatycznego z Paryża i powiązanych przepisów wykonawczych.

Przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker powiedział: Ostrożnie ważę słowa, mówiąc, że jest to historyczny moment. W warunkach napięć w handlu międzynarodowym dajemy dziś wraz z naszymi partnerami z Mercosuru jasny sygnał, że opowiadamy się za handlem opartym na zasadach. Zawierając tę umowę handlową, państwa Mercosuru zdecydowały się otworzyć swoje rynki dla UE. To oczywiście bardzo dobra wiadomość dla przedsiębiorstw, pracowników i gospodarki po obu stronach Atlantyku, przynosząca oszczędności ponad 4 mld euro z tytułu zniesienia ceł. Jest to największa umowa handlowa zawarta przez UE. Dzięki ciężkiej i wytrwałej pracy naszych negocjatorów korzyściom gospodarczym towarzyszą także pozytywne skutki dla środowiska i konsumentów. Dlatego porozumienie to jest korzystne dla wszystkich.

Komisarz ds. handlu Cecilia Malmström dodała: Dzisiejsze porozumienie zbliża Europę i Amerykę Południową w duchu współpracy i otwartości. Wejście w życie umowy stworzy rynek obejmujący 780 mln ludzi, dając ogromne możliwości unijnym przedsiębiorstwom i pracownikom w krajach, z którymi mamy ścisłe powiązania historyczne, ale których rynki były dotychczas stosunkowo zamknięte. Umowa ta pozwoli europejskim przedsiębiorstwom zaoszczędzić ponad 4 mld euro z tytułu ceł – czterokrotnie więcej niż porozumienie z Japonią – oraz da im przewagę nad konkurentami z innych części świata. Ustanawia również wysokie standardy i solidne ramy umożliwiające wspólne rozwiązywanie problemów w obszarze ochrony środowiska i praw pracy, a ponadto umacnia zobowiązania do zrównoważonego rozwoju podjęte wcześniej na przykład w ramach porozumienia klimatycznego z Paryża. W ostatnich kilku latach UE skonsolidowała swoją pozycję światowego lidera w zakresie otwartego i zrównoważonego handlu. Od 2014 r. w życie weszły umowy z 15 państwami, w tym z Kanadą i Japonią. Zawarte dziś porozumienie dodaje kolejne cztery państwa do tej imponującej listy naszych sojuszników handlowych.

Phil Hogan, komisarz do spraw rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, dodał: Umowa UE–Mercosur to uczciwe i wyważone porozumienie zapewniające możliwości i korzyści obu stronom, w tym europejskim rolnikom. Nasze wyróżniające się, wysokiej jakości unijne produkty rolno-spożywcze zyskają teraz w państwach Mercosuru ochronę, na jaką zasługują, wspierając przy tym naszą pozycję na rynku i zwiększając możliwości eksportu. Z osiągniętym dziś porozumieniem wiążą się też pewne wyzwania dla europejskich rolników, ale Komisja Europejska pomoże im podjąć te wyzwania. Aby umowa była korzystna dla wszystkich, otworzymy nasze rynki na produkty rolne z Mercosuru wyłącznie w ramach starannie zarządzanych kontyngentów, które zapewnią, aby nie było żadnego ryzyka, iż jakikolwiek produkt zaleje unijny rynek i zagrozi pracy unijnych rolników.

Najważniejsze elementy umowy handlowej UE–Mercosur

Dzięki umowie międzyregionalnej UE–Mercosur zniesiona zostanie większość ceł na eksport z UE do państw Mercosuru, co sprawi, że unijne przedsiębiorstwa staną się bardziej konkurencyjne, i pozwoli im zaoszczędzić 4 mld euro rocznie.

• W unijnych sektorach przemysłowych umowa przyczyni się do zwiększenia eksportu produktów, na które dotychczas obowiązywały wysokie, a czasem wręcz zaporowe stawki cła. Należą do nich samochody (cło w wysokości 35 proc.), części do samochodów (14–18 proc.), maszyny (14–20 proc.), chemikalia (do 18 proc.), produkty lecznicze (do 14 proc.), odzież i obuwie (35 proc.) lub dzianiny (26 proc.).
• Sektor rolno-spożywczy UE odniesie korzyści dzięki zniesieniu wysokich ceł Mercosuru na takie unijne produkty jak: czekolada i wyroby cukiernicze (20 proc.), wina (27 proc.), alkohole wysokoprocentowe (20–35 proc.) i napoje (20–35 proc.). Umowa zapewni także bezcłowy, objęty kontyngentami, dostęp do rynku Mercosuru unijnym produktom mleczarskim (obecne cło 28 proc.), w szczególności serom.

Państwa Mercosuru wprowadzą ponadto gwarancje prawne chroniące przed podrabianiem 357 wysokiej jakości europejskich produktów spożywczych i napojów, którym przyznano oznaczenia geograficzne (OG), takie jak: Tiroler Speck (Austria), Fromage de Herve (Belgia), Münchener Bier (Niemcy), Comté (Francja), Prosciutto di Parma (Włochy), Polska Wódka (Polska), Queijo S. Jorge (Portugalia), Tokaji (Węgry) czy Jabugo (Hiszpania).

Umowa stworzy nowe możliwości rynkowe w państwach Mercosuru dla unijnych przedsiębiorstw działających w ramach zamówień publicznych , a także dla usługodawców – między innymi w sektorach technologii informacyjnych, telekomunikacji i transportu. Uprości odprawy graniczne, zmniejszy biurokrację i ograniczy stosowanie ceł eksportowych przez państwa Mercosuru. Korzyści odniosą również mniejsze przedsiębiorstwa dzięki nowej platformie cyfrowej zapewniającej łatwy dostęp do wszystkich istotnych informacji.

Oprócz znacznych korzyści gospodarczych umowa promuje również wysokie standardy. W jej ramach UE i Mercosur zobowiązują się do skutecznego wdrożenia porozumienia klimatycznego z Paryża. Specjalny rozdział umowy poświęcony zrównoważonemu rozwojowidotyczyć będzie kwestii takich jak zrównoważone zarządzanie lasami i ich ochrona, poszanowanie praw pracy i wspieranie odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej. Umowa daje też organizacjom społeczeństwa obywatelskiego szansę odegrania aktywnej roli w monitorowaniu wdrażania umowy, w tym z punktu widzenia praw człowieka, kwestii społecznych i ochrony środowiska. Zapewni też nowe forum, które umożliwi ścisłą współpracę w zakresie bardziej zrównoważonego podejścia do rolnictwa oraz – w ramach dialogu politycznego na podstawie układu o stowarzyszeniu – pozwoli na poruszenie kwestii praw społeczności tubylczych. Umowa chroni także prawo UE i Mercosuru do wprowadzania regulacji leżących w interesie publicznym oraz zachowuje ich prawo do organizowania usług publicznych w sposób, jaki uznają za stosowny.

Nie zmienią się unijne standardy bezpieczeństwa żywności i wszystkie importowane towary będą musiały spełniać surowe unijne normy, tak samo jak obecnie. Uzgodnione postanowienia dotyczące bezpieczeństwa żywności oraz zdrowia zwierząt i roślin zacieśnią współpracę z organami państw partnerskich oraz przyspieszą przepływ informacji dotyczących potencjalnych czynników ryzyka za pośrednictwem bardziej bezpośredniego i skutecznego systemu notyfikacji. W ten sposób umowa przyczyni się do skuteczniejszego zapewniania bezpieczeństwa produktów będących przedmiotem wymiany handlowej między UE i państwami Mercosuru.

Osiągnięte dziś porozumienie w sprawie umowy handlowej jest częścią kompleksowego układu o stowarzyszeniu, który jest przedmiotem negocjacji między UE i państwami Mercosuru. Układ ten obejmuje filar polityczny i filar dotyczący współpracy – w sprawie których negocjatorzy osiągnęli już ogólne porozumienie w czerwcu 2018 r. w Montevideo – a także filar handlowy. Oprócz wymiany handlowej układ o stowarzyszeniu przyczyni się do zintensyfikowania dialogu politycznego i zacieśnienia współpracy w takich obszarach jak migracja, gospodarka cyfrowa, badania naukowe i edukacja, prawa człowieka, w tym prawa ludów tubylczych, odpowiedzialność przedsiębiorstw i odpowiedzialność społeczna, ochrona środowiska, zarządzanie oceanami, a także zwalczanie terroryzmu, prania pieniędzy i cyberprzestępczości. Zapewni też większe możliwości współpracy na wielu różnych poziomach. Będzie to kolejne porozumienie w serii układów o stowarzyszeniu z państwami obu Ameryk, które skonsoliduje relacje z ważnymi partnerami w regionie i wzmocni pozycję UE w wielu kwestiach o globalnym znaczeniu.

Kolejna epokowa umowa handlowa zawarta przez Komisję Junckera

Dalsze działania

Obie strony przeprowadzą teraz przegląd prawny uzgodnionego tekstu, aby sporządzić ostateczną wersję układu o stowarzyszeniu i wszystkich jego aspektów handlowych. Komisja przetłumaczy następnie ten dokument na wszystkie języki urzędowe UE i przedłoży układ o stowarzyszeniu państwom członkowskim UE i Parlamentowi Europejskiemu do zatwierdzenia.