Wieści z Unii: Czyste kąpieliska na wakacje

Z tegorocznego sprawozdania Komisji Europejskiej i Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) wynika, że przeważająca część – 95,4 proc. – spośród 21 831 kąpielisk monitorowanych w 28 państwach członkowskich UE spełnia minimalne unijne wymogi w zakresie jakości. Ponadto w sprawozdaniu uwzględniono 300 monitorowanych kąpielisk w Albanii i Szwajcarii.

Poziom kąpielisk spełniających najbardziej rygorystyczne unijne normy „doskonałej” jakości wody nieznacznie wzrósł – z 85,0 proc. w 2017 r. do 85,1 proc. w ubiegłym roku. Odsetek kąpielisk spełniających normy „dostatecznej” jakości wody spadła z 96 proc. do 95,4 proc. w latach 2017–2018. Ten niewielki spadek wynika głównie z otwarcia nowych kąpielisk, dla których nie jest jeszcze dostępny zestaw danych dotyczących czterech sezonów kąpielowych wymaganych do sklasyfikowania ich zgodnie z dyrektywą. W 2018 r. 301 (lub 1,3 proc.) wszystkich kąpielisk w UE, Albanii i Szwajcarii uznano za kąpieliska o „niedostatecznej” jakości wody. To nieco mniej niż 1,4 proc. w 2017 r.

Karmenu Vella, europejski komisarz ds. środowiska, gospodarki morskiej i rybołówstwa, podkreślił: – Jak przekonaliśmy się podczas Światowego Dnia Ochrony Środowiska, stoimy w obliczu wielu wyzwań. Dobrze jest jednak również świętować przykłady „zielonych” sukcesów Unii Europejskiej. Jakość europejskich kąpielisk jest jedną z takich dziedzin, która jest bliska wszystkim. Dzięki dobrym badaniom, sprawozdawczości, monitorowaniu i dzieleniu się wiedzą, jesteśmy pewni, że stale poprawiamy jakość naszych ulubionych kąpielisk. Nasz nowy przegląd wdrażania polityki ochrony środowiska pomoże państwom członkowskim uczyć się od siebie nawzajem, jak najlepiej uzyskać i utrzymać doskonałość, którą udało nam się osiągnąć w trakcie mojej kadencji. Pogratulowałem Europejskiej Agencji Środowiska przyczynienia się do poprawy standardów, a także regularnego i rzetelnego przekazywania tych informacji. Rzetelność ta pozwala łatwo wybrać, gdzie zanurkować latem tego roku.

Hans Bruyninckx, dyrektor wykonawczy EEA, stwierdził: – Nasze sprawozdanie potwierdza, że wysiłki państw członkowskich w ciągu ostatnich 40 lat, głównie w zakresie oczyszczania ścieków, opłaciły się. Obecnie większość Europejczyków cieszy się doskonałą jakością wody w kąpieliskach. Jest to jednak tylko jeden z wielu elementów, od walki z zanieczyszczeniem plastikiem po ochronę życia w morzu, o które musimy zadbać, aby poprawić stan mórz, jezior i rzek. 

Wymogi dotyczące wody w kąpieliskach określono w unijnej dyrektywie dotyczącej jakości wody w kąpieliskach. Wdrożenie przepisów UE przyczyniło się w ciągu ostatnich 40 lat do znacznej poprawy jakości wody w kąpieliskach w Europie. Skuteczne monitorowanie i zarządzanie wprowadzone na mocy dyrektywy, w połączeniu z inwestycjami w oczyszczanie ścieków komunalnych, doprowadziły do radykalnego ograniczenia ilości nieoczyszczonych lub częściowo przetworzonych odpadów komunalnych i przemysłowych, które trafiają do wody. Zgodnie z przepisami władze lokalne pobierają próbki wody podczas sezonu kąpielowego w oficjalnie wyznaczonych kąpieliskach. Próbki analizuje się pod kątem dwóch rodzajów bakterii, które są oznaką zanieczyszczenia pochodzącego z kanalizacji lub od zwierząt gospodarskich.

Inne kluczowe ustalenia

• W czterech państwach stwierdzono, że przynajmniej 95 proc. kąpielisk uzyskało „doskonałą” jakość wody: na Cyprze (99,1 proc. wszystkich kąpielisk), na Malcie (98,9 proc.), w Austrii (97,3 proc.) i Grecji (97 proc.).
• We wszystkich uwzględnionych w sprawozdaniu kąpieliskach na Cyprze, w Grecji, na Łotwie, w Luksemburgu, na Malcie, w Rumunii i Słowenii odnotowano w 2018 r. co najmniej „dostateczną” jakość wody.
• Najwięcej kąpielisk o „niedostatecznej” jakości wody znajdowało się w trzech krajach: we Włoszech (89 kąpielisk czyli 1,6 proc.), Francji (54 kąpielisk – 1,6 proc.) i Hiszpanii (50 kąpielisk – 2,2 proc.). W porównaniu z 2017 r. liczba kąpielisk o „niedostatecznej” jakości wody we Francji zmniejszyła się (z 80 w 2017 r. do 54 w 2018 r.), podczas gdy we Włoszech odnotowano wzrost kąpielisk o „niedostatecznej” jakości wody (z 79 do 89) i w Hiszpanii (z 38 do 50).

Kontekst

Zanieczyszczenie wody bakteriami kałowymi nadal stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, zwłaszcza jeżeli występuje w kąpieliskach. Kąpiel na zanieczyszczonych plażach lub w zanieczyszczonych jeziorach może powodować choroby. Głównymi źródłami zanieczyszczeń są ścieki i woda spływająca z gospodarstw i gruntów rolnych. Takie zanieczyszczenie wzrasta podczas intensywnych opadów i powodzi, ze względu na przelewanie się ścieków i zanieczyszczonej wody odpływowej, które spływają do rzek i mórz.

Wszystkie państwa członkowskie UE oraz Albania i Szwajcaria monitorują swoje kąpieliska zgodnie z przepisami unijnej dyrektywy dotyczącej jakości wody w kąpieliskach. Ocena jakości wody w kąpieliskach na mocy dyrektywy dotyczącej jakości wody w kąpieliskach uwzględnia dwa parametry mikrobiologiczne: enterokoki jelitowe i Escherichia coli. Jakość wody w kąpieliskach można sklasyfikować jako „doskonałą”, „dobrą”, „dostateczną” lub „niedostateczną” w zależności od ilości wykrytych bakterii kałowych. W przypadkach gdy jakość wody zostaje sklasyfikowana jako „niedostateczna”, państwa członkowskie powinny zastosować pewne środki, takie jak zakaz kąpieli lub publikacja ostrzeżeń zawierających informacje dla użytkowników kąpielisk, a także podjąć odpowiednie działania naprawcze.