Wczoraj, tj. 14 czerwca w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Białej Podlaskiej odbyło się kolejne ciekawe spotkanie promujące historię regionu. Tym razem gościem był dr Rafał Dmowski, który wygłosił prelekcję na temat Bialskiej Kolejki Wąskotorowej, zwanej potocznie przez mieszkańców „Bialską ciuchcią”.
Prelekcję wzbogaciła prezentacja multimedialna, w której zaprezentowane były zarówno zdjęcia kolejki i jej infrastruktura, jak i dokumenty i np. stare rozkłady jazdy. Słuchacze dowiedzieli się o początkach historii bialskiej kolejki, etapach jej budowy, przebiegu linii, planach rozbudowy, zapleczu technicznym i osobowym. Wspomniane było również, co pozostało i zachowało się z tego do dziś. Wielokrotnie dr Dmowski podkreślał podczas wykładu, że informacje, jakie posiadamy na temat bialskiej kolejki, są tak naprawdę szczątkowe, niepełne, a te jakie mamy, są często rozbieżne. Dlatego naukowe opracowanie tego tematu, jak uważa jest bardzo trudne, przede wszystkich z powodu braku dokumentacji w archiwach państwowych, która albo się nie zachowała, albo jest przechowywana w niewiadomym miejscu.
Przypomnijmy, budowę bialskiej kolejki wąskotorowej datuje się na lata 1915‒1916. Zbudowana została przez Niemców w czasie I wojny światowej w celu ułatwienia rabunkowej działalności, głównie grabieży i wywózki drewna z okolicznych lasów. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, kolejkę rozbudowano o nowe linie i była ważnym środkiem lokomocji w regionie. Kolejką przewożono towary – płody rolne, oraz produkty gorzelni w Cieleśnicy, a w drugą stronę dostarczono do wiosek różne towary m.in do zaopatrzenia sklepów. Kolejka była również ważnym środkiem transportu dla ludzi. Zawsze punktualna i funkcjonowała nawet w największe zimowe zaspy.
– Kolejka funkcjonowała sprawnie, zawsze na zdjęciach jest masa osób. Mimo, że przewóz towarowy był najważniejszy, to przewóz osobowy również miał znaczenie – powiedział dr Rafał Dmowski.
W 1939 roku bialska wąskotorówka posiadała stacje:
na linii Biała Podlaska – Konstantynów: Biała Podlaska Wąskotorowa, Biała Podlaska Miasto, Roskosz, Witulin, Mariampol, Leśna Podlaska, Nosów, Stasinów, Konstantynów
na linii Biała Podlaska – Janów Podlaski: Biała Podlaska Wąskotorowa, Biała Podlaska Miasto, Roskosz, Rokitno, Klonownica Duża, Klonownica Mała, Janów Podlaski
na Linii Biała Podlaska – Cieleśnica: Biała Podlaska Wąskotorowa, Biała Podlaska Miasto, Roskosz, Rokitno, Hołodnica, Cieleśnica.
W 1962 roku wstrzymano przewozy pasażerów na odcinku Rokitno – Janów Podlaski, oficjalnie z powodu nierentowności. Pociągi jeździły codziennie tylko do Cieleśnicy, a we wtorki i czwartki do Konstantynowa. W maju 1971 zawieszono całkowicie ruch pociągów, a na przełomie 1971/1972 roku kolej została zlikwidowana, a ostatni pracownicy zwolnieni do końca maja 1972 roku. Dziś kolejka, jak podkreśla wielu mieszkańców byłaby z pewnością dużą atrakcją turystyczną. Niestety prócz kilku mostów, nasypów i budynków związanych z jej obsługą nie pozostał dziś po niej nawet ślad.
Po wykładzie, można było zadać pytanie do prelegenta oraz przedstawić swoje osobiste wspomnienie związane z bialską kolejką.
***
Dr Rafał Dmowski ur. się w 1970 r. w Siedlcach. Ukończył historię na siedleckiej uczelni.
W 2006 r. uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych. Jego zainteresowania badawcze dotyczą historii Polski, a przede wszystkim południowego Podlasia przełomu XIX i XX wieku. Szczególne miejsce zajmują takie tematy jak : historia kościoła, straż pożarna i kolejnictwo. Jest autorem kilku książek oraz redaktorem kilkunastu publikacji. Zamieścił ponad 200 artykułów, sprawozdańi recenzji w czasopismach naukowych, wydawnictwach zbiorowych oraz lokalnej prasie. Wiele artykułów poświęcił historii kolejnictwa na Podlasiu.
[foogallery id=”101800″]
materiał: Radiobiper Biała Podlaska
zdjęcia: Jakub(OvO)Sowa
źródło: https://histmag.org/Bialska-Kolej-Waskotorowa-Dojazdowa.-Zarys-historii-4619 / Miejska Biblioteka Publiczna w Białej Podlaskiej
